Bezoekje Bethlehem

Vandaag zou het een rustige dag worden. Samen met het delegatieleiders waarmee ik deze avond voor het eten zou zorgen deed ik om 8.00 uur de boodschappen. Juist toen we terugkwamen werd ik gebeld met de vraag of we al klaar waren, zoadat we op tijd de dag gezamenlijk konden beginnen met het bijwonen van de Engelse dienst in de lutherse Verlossingskerk. Het was zichtbaar dat de voorganger een gastpredikant was. Ontspannen benoemde en herstelde ze de dingen die niet verliepen zoals zij het wilde. Zoals het moment bij het eerste lied er een kort gesprekje plaatsvond met de pianiste zodat de liederen, die hoorbaar onbekend waren, op de juiste manier werden ingezet. Tevens benoemde zij dat, nu de bemoediging niet was opgenomen op de orde van dienst, zij deze zonder de schriftelijke ondersteuning zou uitspreken. Tijdens het onderdeel van de dienst waarin de gasten de gelegenheid krijgen om een korte introductie te geven van zichzelf, viel het me op dat een aantal van hen op een andere manier waarop wij dat doen, contacten hadden met de Palestijnen. Het gegeven dat één van onze groep had verteld dat wij van het CPT waren, maakte dat we na de dienst werden aangesproken door een jonge man. Hij vroeg of er ook “mennonites” mee waren. Dit jaar zijn dat er twee. Nadat Karna en ik ons gemeld hadden werden we allen uitgenodigd om op woensdag naar het steunpunt van het MCC (Menonites Central Commision) van Jeruzalem te komen. Helaas zijn we dan al in Hebron, dus zal dat tot onze spijt niet gaan. Ik had het leuk gevonden hen uitgebreider te ontmoeten. Wellicht een volgende keer.
We gingen in een rap tempo naar de bus om naar Bethlehem te gaan. Voor mij was het belangrijk om dit jaar wel naar Claire en Johnny Anastas te gaan. Ik had inmiddels zoveel over deze winkel gehoord dat ik graag zelf wilde zien hoe deze woning op drie punten letterlijk is ommuurd. Om uiting te geven aan mijn solidariteit met hen kocht ik enkele kleine souveniertjes van olijfhout. Met enige trots in zijn stem vertelde Johnny dat hij in 2011 in Nederland is geweest. Behalve bij familie en vrienden heeft hij ook Dries van Agt, Femke Halsema en de 2e kamer bezocht om over zijn situatie kunnen spreken. Het zijn voor hem stimulerende gebeurtenissen geweest die maken dat hij “gewoon” door kan blijven gaan met zijn dagelijks werk. Dit ondanks de moeilijke bestaansomstandigheden.
Maar eerst had de bus ons op een plek afgezet dat we van de schilderkunst die Blansky konden genieten die op de grens is gemaakt. Krachtig tekent (of eigenlijk spuit hij) de muur met protesten en ook bemoedigende steunbetuigingen tegen de bezetting door Israël.
Met de taxi reisde we daarna naar het plein met de geboortekerk. Onderweg maakt de chauffeur van iedere minuut er gebruik van hoe spannend zijn leefsituatie is in de buurt van Bethlehem. Wat er allemaal van klopte weet ik niet, maar de teneur kwam overeen met de verhalen die ik ook van anderen krijg. Bij het plein zochten we eerst een eettentje op voor falafel of, wie dat wilde, een ander lunch gerecht. Na de lunch toch maar de geboortekerk binnen gegaan. Dat betekend vooral diep bukken. Veel verder ben ik niet gekomen. Daarvoor waren er voor mij teveel mensen die de plek wilde zien, voelen en zelfs ruiken, waar Jezus zou zijn geboren. Ondertussen gaat het leven in Bethlehem gewoon door. Het maakt dit voormalige dorp tot een stad van uitersten. Het draait in de drukte om twee prominent aanwezige plaatsen. Op de eerste plaats de geboortekerk met daarnaast de gewone handel en wandel Arabische handel en wandel.
Op de terugweg naar huis kwamen we met de bus langs een checkpoint. Wellicht is het voor de Arabieren sinds 2002 dagelijkse routine geworden, maar het blijft raar om ongrondwettig van je achtergrond dan uit de bus te stappen, gecontroleerd te worden door het leger en weer in de bus te stappen. Uit solidariteit met de Arabieren stappen op dit soort momenten de medewerkers van het CPT ook uit de bus om daarna weer vrolijk in te stappen. Een soldaat kon het bij deze gelegenheid niet laten te vragen waar ik vandaan kwam. Na een bevredigend antwoord mocht ik doorlopen de bus in en verder reizen naar Jeruzalem.
In het hostel heb ik samen met een ander delegatielid voor het eten gezorgd. In tweetallen krijgen we allemaal de gelegenheid om onze kookkunsten te vertonen. Inmiddels is Jasmine aangekomen in het hostel om ons te vertellen over haar werk voor verschillende non-gouvernementele organisaties. Deze 26 jarige vrouw is geboren in een kibbutz bij Eilat. Haar ouders waren in 1973 uit Zuid Afrika en de VS naar Israël verhuisd. In het verlengde van haar ouders onderhoud Jasmine nauwe contacten met Palestijnen, Jordaniërs, Egyptenaren en andere nationaliteiten. Samen met vertegenwoordigers uit de moslim gemeenschappen en christelijke kerken brengt zij mensen uit de verschillende bevolkingsgroepen bij elkaar om te werken aan vrede. Toch ontdekt ook zij dat, na deze bijzondere ontmoetingen, zelfs de vrouw met wie zij enige weken deze ontmoetingen organiseerde na afloop van de bijeenkomsten tegen haar zegt: “we hebben goed gewerkt, maar ik zal jou als joodse vrouw nooit vertrouwen.” Iets wat eigenlijk ook niet verwonderlijk is. Per slot gaat Jasmine weer terug naar een leven dat redelijke OK is. Met een paspoort waardoor ze kan gaan en staan waar zij maar wil. Terwijl haar collega terug gaat naar een bestaan met grote onzekerheden waarvan niet weet of je huis nog staat, er water uit de kraan komt en de electriciteit nog werkt.
In haar joodse vriendenkring wordt Jasmine met niet wantrouwen naar haar gekeken. Opkomend voor de rechten van Palestijnen wordt zij gezien als en uiterst radicale vredesactivist omdat zij werkt aan onderlinge ontmoetingen tussen de mensen uit de verschillen de bevolkingsgroepen. Waarbij heel goed begrijpt dat de opgedane contacten niet meer zijn dan een wankele basis voor een meer wedezijdse gelijkwaardige leefsituatie. Heel kleine zaadjes die mensen meenemen op hun levensweg waarin zij ervaren hebben dat de de bevolkingsgroepen die zij wederzijds met angst tegemoet treden ook gewoon mensen zijn, net als zijzelf.
Een andere activiteit waar Jasmine zich mee bezighoudt is haar betrokkenheid met “Combattens voor Peace”. Zij loopt met hen mee in de verschillende demonstraties en helpt en ondersteund het werk dat zij doen. Met drama en toneel brengt zij de verschillende bevolkingsgroepen met elkaar in contact. Een activiteit waar de Rotterdammer Luc Opdebeeck eveneens mee bezig is. Ik zie er naar uit hem volgende te ontmoeten en te vertellen over mijn ontdekkingen van deze bijzondere vrouw.
Helaas moest zij tijdig weer weg naar een volgende afspraak. Zij dankt ons uitgebreid voor de maaltijd en voor de gelegenheid haar verhaal te vertellen. Wij zijn vooral heel blij met haar inzichten en danken haar voor de komst naar de Arabische wijk van Jeruzalem, waar ze nooit eerder is geweest. Om niet geconfronteerd te worden met de aanwezigheid van de soldaten en politie die imponerend voor de toegangspoort staan voor de moslim wijk van de oude stad, heeft zij er speciaal voor gekozen de oude stad in en uit te gaan via de poort van de christelijke wijk. Daar is de aanwezigheid van het leger minder opvallend.
Al met al is het toch een enerverende dag geworden met nieuwe contacten en verhalen.