Bezoekje Ramallah

De nacht had me goedgedaan. Met nieuwe energie kon ik er vanochtend weer tegenaan. En dat was nodig ook. Voor zover ik het me kan herinneren ben ik voor het eerst van mijn leven naar de rechtbank geweest. En dan ook nog eens naar een militaire rechtbank.
Maar voor het zover was eerst een korte introductie over Israëlisch recht. Dit kregen we van Gerard. Hij is een jurist die werkt voor een organisatie die Palestijnen bijstaat als zij een advocaat nodig hebben. Vorig jaar had ik hem al ontmoet in Sabeel toen hij hierover vertelde. Dit keer vulde Selwa, één van de advocaten, zijn verhaal aan met verschillende praktijkvoorbeelden.
In tegenstelling tot in Israël heerst er in de bezette gebieden militair recht. Waarbij verschil gemaakt wordt tussen de Westbank en Gaza. Gerard vertelde vooral over het eerste gebied. Op de Westbank heerst namelijk, in tegenstelling tot de Gazastrook, naast militair recht ook burgerlijk recht. De rechter mag bij het behandelen van de zaak zelf bepalen welk recht hij/zij laat gelden. Het is opvallend dat volgens de statistieken Palestijnen worden berecht volgens militair recht en de bewoners van de nederzettingen volgens burgerlijk recht. Ook is bekent dat het merendeel van de gerechtelijke uitspraken gaan over zaken van jongeren tussen de 16 en 19 jaar. Meestal beschuldigt van stenen gooien. Een ander opvallend gegeven is dat het voor 90% jongeren zijn die binnen een straal van 1 kilometer wonen van een nederzetting.
Sinds 1967 zijn er 400.000 Israëliërs in de Westbank komen wonen en 200.000 in Oost-Jeruzalem. Deze mensen moeten beschermd worden. In een gebied waar bewoners van de afgelopen generaties het gevoel hebben van hun land gedrongen te worden kunnen conflicten niet uitblijven. Het beleid van de overheid is er dan ook opgericht dat de onderlinge spanningen en mogelijke conflicten tot minimum beperkt worden. Om de controle te behouden hanteert de overheid verschillende methoden. Allereerst richt de overheid zich op het oppakken van kinderen vanaf 13 jaar. Mocht er na een bericht dat er met stenen wordt gegooid niemand meer in de buurt zijn als het leger op de plaats van delict komt, zijn de kinderen meestal al verdwenen. Het leger gaat dan naar het dichtstbijzijnde dorp en pakken een kind op. Zij weten wie zij moeten hebben omdat ieder kind een Observer aangewezen hebben gekregen die informatie verzameld van één kind. De meeste mensen worden verleid om informant te worden gebeurd door hen een werkvergunning te beloven in Israël. Het gevolg is dat als mensen uit Palestina naar Israël zijn gereisd zij met groot wantrouwen bejegend worden en door de Palestijnse autoriteiten en dorpsgenoten worden ondervraagd. In ieder geval creëert het geen gezonde samenleving in een dorp. Mogelijk is niet goed te organiseren omdat je nooit weet wie jou infiltrant is. Om de kans te vergroten dat de persoon die opgepakt moet worden thuis is, vinden ‘s nacht de arrestaties plaats. Meestal wordt met grof geweld de deur geforceerd. Dat dit je dagelijks kan overkomen geeft grote angst, chaos en onzekerheid. Na een arrestatie begint het lange wachten. Na een vrijlating is het lastig om de dagelijkse structuur weer op te pakken waardoor er sprake is van veel vroegtijdige schoolverlating. Daarnaast voelen de kinderen na hun eerste arrestatie (meestal volgen er gaandeweg meer) onveilig. Iemand uit zijn omgeving heeft hem aangegeven, (meestal) zijn ouders hebben hem niet kunnen beschermen, waardoor onverschilligheid op de loer ligt. Deze manier van oorlogsvoeren is uiterst effectief gebleken. Dat komt doordat er bij deze manier van oorlog voeren niemand klaagt.
Met deze informatie mochten we het doen als we naar het militaire gerechtshof gaan. Bij aankomst mogen we al onze spullen op een band leggen en door de detector lopen. Tot nu toe. Iets vreemd. Gewoon als je door de luchthaven controle gaat. Daarna loop je door een smalle gang met hoge hekken. Je komt uit op een binnenplaats waar ongeveer 50 mensen zitten te wachten in de brandende zon. Onwennig worden we aangestaard. Als onze gids naar een vrouw gaat en iets tegen een vrouw zegt komen de tongen snel los. De meeste willen graag hun verhaal vertellen. Om de beurt krijgen we verschillende voorbeelden te van mensen die kort (4 maanden) tot beduidend langer (1,5 jaar) opgesloten zitten. Foto’s mochten we niet maken, wel aantekeningen. Na het luisteren van verschillende verhalen zijn we naar enkele rechtszaken gegaan. Twee familieleden waren toegestaan de zitting bij te wonen. Deze duurde ongeveer 7 minuten. Tijdens de rechtszaak is het opmerkelijk hoe verschillend de mensen hun aandacht verdelen. De verdachten en hun familie zijn vooral geïnteresseerd in elkaar. Eindelijk een moment voor een korte ontmoeting. De rechtbank is vooral bezig met het invullen van papieren en overleg. Daarna wordt er een datum afgesproken voor een volgende stap in de zaak.
Al met al een uitzichtloze en deprimerende situatie. Er zijn maar heel weinig Palestijnse jongens die in hun pubertijd niet worden gearresteerd.
Na dit imponerende bezoek vervolgen wij onze tocht naar de stad Ramallah. Daar gaan we naar een hostel dat area D en zien uit naar een gesprek met Mohammed. Hij verteld dat Ramallah, sinds de Oslo akkoorden de hoofdstad is geworden van Palestina. Sinds die tijd verhuizen alle administratieve diensten die bij een hoofdstad horen naar Ramallah. Na deze gebeurtenissen is er niets meer gebeurd. De mensen zijn het wachten moe, worden onverschillig en hebben geen vertrouwen meer in de politiek. Engels wordt niet meer gegeven op school. Je moet altijd opletten of je met respect wordt behandeld. Er is namelijk altijd de mogelijkheid dat je opgepakt wordt. Toch blijft Mohammed vertrouwen houden in de toekomst. Zonder die hoop is er geen toekomt. Wat hem hoop geeft is het gegeven is dat hij zijn kinderen onderwijs kan bieden.
Nadat we nog één keer van het uitzicht hebben genoten gaan we verder naar het laatste aders vandaag. Naar Zoghar. Na wat sombere ervaringen deze dag hebben we een mooi slot. Zoghar verteld over het huis van zijn huis. Ooit heeft de familie het huis overgenomen om het teug te brengen in haar oude staat. Hij heeft het plan om er een museum van te maken over de geschiedenis van de stad. Het pand heeft op de nominatie gestaan om, gesloopt te worden. Gelukkig heeft hij dat kunnen voorkomen.
We bedankte Zoghar voor de gastvrijheid nadat we de expositie met veel duiven hadden bekeken en reisde af naar Jeruzalem. Een onderneming van ongeveer 45 minuten. Daar aangekomen zijn we lekker uit eten gegaan.
Na de afsluitende aandacht voor de dagafsluiting hebben de laatste twee leden van de groep hun levensverhaal verteld. Al met al een groep met met mensen met uiteenlopende achtergronden. Ik ben niet de enige met verschillende beroepen. En ook ben ik niet de enige theoloog. Een bijzonder gezelschap waar ik met plezier nog een week mag optrekken. Morgen gaan we Jeruzalem verlaten om naar Hebron te gaan. Ik ben benieuwd of ik veranderingen kan waarnemen.
Morgen ga ik weer verder.